Utrata pracy może być szczególnie trudnym doświadczeniem, zwłaszcza jeśli osoba nie ma odpowiednich oszczędności, które pozwoliłyby jej przetrwać okres poszukiwania nowego zatrudnienia. Według danych, ponad 40% Polaków nie ma wystarczających oszczędności, a średnia wysokość odprawy to 945,4 GBP. W 2023 r. polscy bezrobotni będą mogli liczyć na zasiłek dla bezrobotnych. Osoby spełniające ustalone kryteria będą mogły starać się o tak zwane „kuroniówki”. Sprawdź, jak otrzymać taką pomoc!
Komu przysługuje zasiłek dla bezrobotnych?
Zgodnie z Ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, osoby ubiegające się o świadczenia dla bezrobotnych muszą spełnić określone wymogi. Aby kwalifikować się do pobierania zasiłku dla bezrobotnych, należy:
- zarejestrować się w urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy,
- dostarczyć odpowiednie dokumenty potwierdzające co najmniej 365-dniowe zatrudnienie w ciągu ostatnich 18 miesięcy – w tym czasie, kandydat powinien być zatrudniony na co najmniej minimalne wynagrodzenie lub świadczyć usługi na umowie zlecenie lub agencyjnej, bądź też prowadzić działalność gospodarczą, pod warunkiem że podstawa wymiaru składek obliczana jest na podstawie minimalnego wynagrodzenia
- nie pobierać innych świadczeń, takich jak emerytury czy renty
- być gotowym do podjęcia pracy.
Okresy urlopu bezpłatnego dłuższe niż 30 dni nie są wliczane do obliczania stażu pracy. Urlop wychowawczy, pobieranie renty z tytułu niezdolności do pracy oraz odbywanie zasadniczej służby wojskowej są jednak zaliczone do stażu. Zasiłek dla bezrobotnych ma charakter krótkoterminowy i służy jako środek finansowego wsparcia dla osób poszukujących pracy, ale jego otrzymywanie nie gwarantuje trwałego utrzymania ani nie może być traktowane jako alternatywa wobec stałego zatrudnienia.
Ile wynosi zasiłek dla bezrobotnych?
W 2023 roku podstawową wysokość zasiłku wynosi 1304,10 zł brutto (1058,13 zł netto) przez pierwsze trzy miesiące oraz 1024,10 zł (840,70 zł netto) w pozostałym okresie uprawniającym do otrzymania świadczenia.
Polska ma w swojej polityce socjalnej dodatkowe dwa stawki zasiłku dla bezrobotnych: stawkę obniżoną i podwyższoną. Stawka obniżona to średnio 855,36 złotych netto miesięcznie, a stawka podwyższona – 1260,90 złotych netto. W pierwszych trzech miesiącach pobierania zasiłku obie stawki są wyższe niż przez pozostały okres otrzymywania tego świadczenia. Oznacza to, że pierwsze trzy miesiące pracy niezatrudnionego są bardziej opłacalne niż kolejne – wówczas stawka obniżona wynosi 1 043,30 zł brutto (855,36 zł netto), a podwyższona – 1 565 zł brutto (1260,90 zł netto).
Zasiłek dla bezrobotnych zależy od długości okresu stażu pracy. Obejmuje on również okres pobierania zasiłku. Kwoty przyznawane przez państwo są następujące: 80% kwoty podstawowej dla osób, u których staż pracy jest krótszy niż 5 lat; 100% dla tych, u których staż wynosi od 5 do 20 lat oraz 120% dla tych, u których staż trwa co najmniej 20 lat.
Jak długo otrzymuje się zasiłek dla bezrobotnych?
Okres wypłaty zasiłku przez urząd pracy dla osób bezrobotnych wynosi domyślnie 3 miesiące. Możliwe jest jednak przedłużenie tego okresu o kolejne trzy miesiące i w sytuacjach, gdy stopa bezrobocia w regionie przekracza 150%. W takich wypadkach, osoby bezrobotne mają prawo do otrzymania zasiłku zgodnie z ustawą, nawet przez 12 miesięcy. Aby skorzystać ze swoich praw, należy odpowiednio wcześniej zarejestrować się w urzędzie pracy – po upłynięciu 7 dni od daty rejestracji można już otrzymywać świadczenia każdego dnia roboczego.
Jak można utracić prawo do zasiłku dla bezrobotnych?
Bezrobotni mogą stracić prawo do zasiłku w następujących sytuacjach:
- odmowa wykonania niezbędnych badań lekarskich lub psychologicznych,
- niestawienie się w ciągu 14 dni w odpowiednim powiatowym urzędzie, co jest wymagane z powodu zmiany miejsca zamieszkania,
- odmowa przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy dla bezrobotnego zaoferowanej przez urząd,
- utrata statusu osoby bezrobotnej,
- odmowa wykonania zaproponowanych prac interwencyjnych,
- pozostawanie w stanie niezdolnym do wykonywania pracy przez okres ponad 90 dni,
- przerwanie z własnej winy zleconych szkoleń, prac lub stażów,
- przebywanie w ośrodku lecznictwa odwykowego przez czas ponad 90 dni,
- podpisanie kontraktu socjalnego,
- nieuzasadnione niestawienie się na wymagane spotkanie w urzędzie pracy.
Odmowa przyjęcia proponowanego zatrudnienia lub niestawiennictwo na spotkanie związane z ofertą pracy skutkuje utratą statusu bezrobotnego. Wysokość okresu pozbawienia wynosi odpowiednio: 120 dni w przypadku pierwszej odmowy, 180 dni w przypadku drugiej i 270 dni w przypadku trzeciej oraz każdej kolejnej.
Osoby bezrobotne są zobowiązane do regularnych odwiedzin w urzędzie pracy. Częstotliwość takich spotkań wynosi średnio 30 dni, choć urząd ma prawo ustalać dodatkowe terminy. Aby móc skorzystać z zasiłku dla bezrobotnych, osoba musi spełniać określone warunki – na przykład poszukiwać pracy we wszystkich państwach Unii Europejskiej, jak również w innych krajach członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarki oraz w Szwajcarii.
→→→ Czytaj też: Zasiłek pielęgnacyjny.
Prace interwencyjne stanowią szansę dla osób najbardziej zagrożonych wykluczeniem zawodowym. Dzięki Urzędowi Pracy przedsiębiorcy mogą podpisać umowy na zatrudnienie bezrobotnych do prostych czynności, które wesprą ich w powrocie do aktywności zawodowej. Program skierowany jest głównie do: młodych ludzi do 25 roku życia, długotrwale bezrobotnym i osobom po zakończeniu kontraktu socjalnego, seniorom powyżej 50 lat, osobom bez odpowiednich kwalifikacji, doświadczeń czy wykształcenia średniego, a także byłym więźniom i samotnym rodzicom.
Okres trwania tego typu umowy może wynosić od 6 miesięcy do 2 lat, co jest rozważane jako staż pracy i uprawnia do uzyskania emerytury. Wynagrodzenie dla tych osób wynosi minimalną krajową pensję brutto, ale pracodawca może dodatkowo oferować premie i dodatki w ramach swojego planu zatrudniania. Przyczyną tego jest fakt, że urząd pracy może refundować nawet do 50% pensji minimalnej brutto pracodawcy. Sprawdź, ile wynosi minimalna krajowa.
Jak otrzymać zasiłek dla bezrobotnego?
Aby zarejestrować się w urzędzie pracy, należy przygotować zestaw dokumentów, w tym dowód tożsamości, dokumenty potwierdzające umiejętności lub dyplomy ukończenia szkoły oraz świadectwa zatrudnienia w poprzednich miejscach pracy.
Osoby prowadzące własną działalność gospodarczą powinny posiadać odpowiednie dokumenty. Przede wszystkim należy posiadać:
- zaświadczenie o usunięciu lub zawieszeniu działalności gospodarczej,
- potwierdzenia od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych dotyczące opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i fundusz pracy.
Jeżeli osoba wcześniej była już zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy, musi jedynie donieść dokumenty aktualizujące jej obecną sytuację.
Jeżeli osoba wcześniej była już zarejestrowana w powiatowym urzędzie pracy, musi jedynie zaktualizować dane dotyczące jej obecnego statusu i warunków.
